Historia
Studia muzykologiczne na Uniwersytecie Warszawskim mają ponad siedemdziesięcioletnią tradycję. Pierwszego października 1948 roku, w ramach Sekcji Historii Wydziału Humanistycznego UW, rozpoczął działalność Zakład Muzykologii. Inicjatorką powołania Zakładu była doktor nauk filozoficznych Zofia Lissa, muzykolog wykształcony i działający w okresie międzywojennym na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Studia w nowym Zakładzie podjęło dwunastu studentów; program obejmował pięć wykładów z przedmiotów kierunkowych: „O myśleniu muzycznym”, „Systematyka muzykologii”, „Dzieje kultury muzycznej”, „Analiza harmoniczna”, „Analiza formalna” (wymowne jest porównanie tych danych z aktualnym programem studiów!). Pierwszymi absolwentami muzykologii byli w 1953 roku: Michał Bristiger, Józef Kański i Józef Patkowski.
W wyniku starań Zofii Lissy wykłady muzykologiczne na UW podjęli Józef Michał Chomiński i ks. Hieronim Feicht; Zakład został przekształcony w Katedrę Muzykologii, która z kolei, w toku 1958, uzyskała status Instytutu. Działający w ramach Wydziału Historycznego Instytut Muzykologii tworzyły wówczas trzy Zakłady: Powszechnej Historii Muzyki kierowany przez prof. Józefa M. Chomińskiego, Historii Muzyki Polskiej pod kierunkiem prof. Hieronima Feichta z oddzielną Sekcją Muzyki Ludowej (doc. Marian Sobieski) oraz Historii Teorii i Estetyki kierowany przez prof. Zofię Lissę — zarazem pierwszego dyrektora Instytutu. W roku akademickim 1958/59, pierwszym roku istnienia Instytutu, muzykologię studiowało osiemdziesięciu studentów. Kolejny, czwarty Zakład Etnografii Muzycznej pod kierunkiem doc. Anny Czekanowskiej, powołano w 1969 roku.
W 1995 roku ustaliła się struktura Instytutu składającego się z pięciu Zakładów: Powszechnej Historii Muzyki (kierownik — prof. dr hab. Irena Poniatowska, prof. dr hab. Alina Żórawska-Witkowska), Historii Muzyki Polskiej (prof. dr hab. Mirosław Perz), Teorii i Estetyki Muzyki (prof. dr hab. Zofia Helman, prof. dr hab. Zbigniew Skowron, prof. UW), Etnomuzykologii (prof. dr hab. Anna Czekanowska-Kuklińska, prof. dr hab. Piotr Dahlig) oraz nowo powołany Zakład Muzykologii Systematycznej (prof. dr hab. Sławomira Żerańska-Kominek). Funkcję dyrektora Instytutu sprawowali kolejno: prof. Zofia Lissa, prof. Anna Czekanowska-Kuklińska, prof. Zofia Helman, prof. Mirosław Perz, prof. Sławomira Żerańska-Kominek, prof. Zbigniew Skowron i — obecnie — dr hab. Iwona Lindstedt, prof. UW.
W roku akademickim 1999/2000 zostały uruchomione studia wieczorowe o odmiennym od dziennych profilu. Ich słuchacze uczestniczyli m. in. w zajęciach z psychologii muzyki, muzykoterapii i krytyki muzycznej. Studia te zostały jednak wygaszone.
W ciągu sześćdziesięciu dwóch lat istnienia muzykologii na Uniwersytecie Warszawskim studia ukończyło z tytułem magistra ponad 500 absolwentów. Wypromowano ponad 50 doktorów i 10 doktorów habilitowanych. Z inicjatywy Instytutu Uniwersytet Warszawski nadał tytuł doktora honoris causa najwybitniejszym współczesnym kompozytorom polskim: Witoldowi Lutosławskiemu, Krzysztofowi Pendereckiemu i Henrykowi M. Góreckiemu oraz wielce zasłużonemu dla muzykologii polskiej prof. Giuseppe Vecchiemu z Uniwersytetu w Bolonii.
Do roku 1952 zajęcia odbywały się w niewielkim mieszkaniu przy ul. Hożej, następnie w salach tzw. gmachu prorektorskiego na Krakowskim Przedmieściu (chodzi o miejsce o szczególnej wartości historycznej, zamieszkiwane niegdyś przez rodzinę Chopinów). W roku 1957 muzykologia otrzymała obszerne pomieszczenia na ósmym piętrze Pałacu Kultury i Nauki, które po ośmiu latach musiała opuścić: w toku 1974 Instytut przeniesiono do gmachu Wydziału Geologii UW przy ul. Żwirki i Wigury. Miała to być sytuacja przejściowa, jednak trwała przez ćwierć wieku. Dopiero z początkiem roku akademickiego 2001/2002 Instytut otrzymał nową siedzibę w pomieszczeniach opuszczonego przez Bibliotekę Uniwersytecką zabytkowego pałacu Tyszkiewiczów-Potockich przy Krakowskim Przedmieściu. W tej osiemnastowiecznej budowli znajdują się jedne z najpiękniejszych zabytkowych wnętrz w całej Warszawie, tworzące szczególny klimat do studiowania. Wysoką rangę Instytutu Muzykologii UW potwierdziła Uniwersytecka Komisja Akredytacyjna, sytuując naszą placówkę w gronie najważniejszych ośrodków nauczania uniwersyteckiego w kraju.
